Thực phẩm chức năng (TPCN) được nhiều người sử dụng để bổ sung dinh dưỡng, tăng cường sức khỏe. Tuy nhiên, lạm dụng, dùng sai cách hoặc chọn sản phẩm kém chất lượng có thể gây ra những tác hại của thực phẩm chức năng nghiêm trọng. Dựa trên kinh nghiệm của Bà Võ Ngọc Yến Nga – truyền nhân đời thứ 4 dòng họ Lương y Nguyễn Văn Thơm, chuyên gia Đông y tại Dược Bình Đông, bài viết này tập trung phân tích các rủi ro và hậu quả, giúp bạn nhận diện và phòng tránh.
1. Tổng quan về rủi ro của thực phẩm chức năng
TPCN không phải thuốc chữa bệnh mà chỉ hỗ trợ bổ sung dưỡng chất. Tuy nhiên, việc sử dụng không đúng cách có thể gây tổn hại sức khỏe. Bà Yến Nga chia sẻ: “Trong Đông y, TPCN như thảo dược bổ trợ, nếu dùng sai sẽ gây mất cân bằng âm dương, làm cơ thể ‘nóng trong'”. Những tác hại của thực phẩm chức năng chủ yếu đến từ lạm dụng, thiếu hiểu biết hoặc sản phẩm không đảm bảo chất lượng.

2. Các tác hại cụ thể của thực phẩm chức năng
Dưới đây là những tác hại của thực phẩm chức năng phổ biến, được phân tích chi tiết dựa trên thực tiễn tại Dược Bình Đông:
2.1. Tác dụng phụ khó chịu
Sử dụng TPCN có thể gây ra các triệu chứng tức thì, ảnh hưởng đến sinh hoạt hàng ngày.
- Buồn nôn, đau đầu, chóng mặt: Do dư thừa vi chất như vitamin A, D, kẽm hoặc sắt.
- Ngứa ngáy, phát ban da: Thành phần không phù hợp với cơ địa, gây kích ứng.
Bà Yến Nga khuyên: “Người có cơ địa nhạy cảm nên thử liều nhỏ và theo dõi kỹ phản ứng cơ thể”.
2.2. Phản ứng dị ứng nghiêm trọng
Dị ứng là một trong những tác hại của thực phẩm chức năng nguy hiểm, đặc biệt với người có tiền sử mẫn cảm.
- Nổi mề đay, mẩn đỏ: Da đỏ rát, ngứa kéo dài.
- Sốc phản vệ: Gây khó thở, tụt huyết áp, đe dọa tính mạng, cần cấp cứu ngay.
2.3. Tương tác thuốc bất lợi
Kết hợp TPCN với thuốc điều trị mà không tư vấn bác sĩ có thể gây hậu quả nghiêm trọng.
- Giảm hiệu quả thuốc: Ví dụ, vitamin K trong TPCN cản trở thuốc loãng máu.
- Biến chứng nguy hiểm: Tăng huyết áp, rối loạn nhịp tim khi dùng cùng thuốc tim mạch.
2.4. Tổn thương nội tạng nghiêm trọng
Lạm dụng TPCN hoặc dùng sản phẩm kém chất lượng gây tổn hại gan, thận và hệ tiêu hóa – các cơ quan chịu trách nhiệm xử lý và thải độc.
- Tổn thương gan: Gan quá tải khi xử lý vi chất dư thừa, dẫn đến nóng gan, viêm gan, suy gan.
- Suy thận: Thận làm việc quá sức để lọc độc tố, gây tiểu đêm, mỏi lưng, suy thận.
- Rối loạn tiêu hóa: Collagen, protein hoặc chất xơ thừa dẫn đến chướng bụng, tiêu chảy, táo bón.
- Tổn hại thần kinh: Dư vitamin B6 gây tê bì tay chân, mất cảm giác.
- Nguy cơ ung thư: Sản phẩm chứa hóa chất không an toàn hoặc nhiễm độc làm tăng nguy cơ ung thư lâu dài.
2.5. Rủi ro từ sản phẩm giả, kém chất lượng
Thị trường TPCN tràn lan hàng giả, chứa tân dược ẩn như corticoid, kháng sinh để tạo hiệu quả nhanh, nhưng gây hại nghiêm trọng.
- Ngộ độc vi chất: Thành phần vượt ngưỡng an toàn.
- Tổn thương đa cơ quan: Do hóa chất không rõ nguồn gốc.
- Hiệu ứng phụ thuộc: Corticoid gây nghiện, làm cơ thể suy yếu khi ngưng.
3. Nguyên nhân gây tác hại của thực phẩm chức năng
Hiểu rõ nguyên nhân giúp bạn tránh được tác hại của thực phẩm chức năng. Các lý do chính bao gồm:
- Lạm dụng hoặc quá liều: Vượt khuyến cáo, gây mất cân bằng dinh dưỡng.
- Thiếu hiểu biết: Tự ý dùng mà không xét nghiệm hoặc tư vấn bác sĩ.
- Quảng cáo phóng đại: Tin vào lời hứa “chữa bách bệnh”, dẫn đến dùng sai mục đích.
- Sản phẩm không rõ nguồn gốc: Thiếu giấy phép, chứa chất cấm hoặc độc hại.
- Không phù hợp cơ địa: Mỗi người có nhu cầu khác nhau, dùng chung gây phản tác dụng.
4. Kết luận
Tác hại của thực phẩm chức năng bao gồm từ tác dụng phụ nhẹ như buồn nôn, ngứa ngáy đến nguy cơ nghiêm trọng như dị ứng, tổn thương gan, thận, rối loạn tiêu hóa, thậm chí ung thư. Những rủi ro này chủ yếu đến từ lạm dụng, thiếu hiểu biết hoặc sản phẩm kém chất lượng. Để bảo vệ sức khỏe, hãy kiểm tra nguồn gốc sản phẩm, tư vấn bác sĩ và ưu tiên lối sống lành mạnh thay vì phụ thuộc vào TPCN.
Với hơn 70 năm kinh nghiệm, Dược Bình Đông cung cấp các sản phẩm thảo dược an toàn, đạt chuẩn GMP, được nghiên cứu bởi đội ngũ chuyên gia, trong đó có Bà Yến Nga. Tham khảo:
——————
Tác giả: Bà Võ Ngọc Yến Nga, truyền nhân đời thứ 4 dòng họ Lương y Nguyễn Văn Thơm, chuyên gia Đông y tại Dược Bình Đông, giàu kinh nghiệm điều trị các vấn đề về bổ dưỡng.
Nguồn: Dược Bình Đông – Kiến thức sức khỏe từ Đông y tại Địa chỉ: 43/9 Mễ Cốc, Phường Phú Định, TP.HCM
(*) Bản quyền bài viết thuộc về Dược Bình Đông. Khi chia sẻ, cần trích dẫn nguồn đầy đủ: “Tác giả: Lương y Nguyễn Thành Hiếu – Nguồn: Dược Bình Đông – Kiến thức sức khỏe từ Đông y”. Các bài viết trích nguồn không đầy đủ, ví dụ: “Theo Dược Bình Đông” hoặc tương tự, đều không được chấp nhận và phải gỡ bỏ.
—————————-
Nguồn của bài viết trên được chia sẻ lại từ bài Tác hại của thực phẩm chức năng của Dược Bình Đông: Nguồn tham khảo: Healthline, Hello Bacsi, Vinmec, Medlatec
