Sức đề kháng là “lá chắn” tự nhiên giúp cơ thể chống chọi với vi khuẩn, virus và các tác nhân gây bệnh. Trong nhịp sống hối hả ngày nay, việc tăng cường hệ miễn dịch không chỉ giúp bạn ít ốm vặt hơn mà còn duy trì sức khỏe lâu dài. Theo bà Võ Ngọc Yến Nga – truyền nhân đời thứ 4 dòng họ Lương y Nguyễn Văn Thơm, chuyên gia Đông y tại Dược Bình Đông – “Sức đề kháng mạnh mẽ bắt nguồn từ sự hài hòa giữa dinh dưỡng, lối sống và sự hỗ trợ từ thiên nhiên. Chỉ cần những thay đổi nhỏ, bạn có thể xây dựng nền tảng vững chắc cho cơ thể.” Dưới đây là các cách tăng đề kháng thực tế, dễ áp dụng để nâng cao sức đề kháng, dựa trên kinh nghiệm lâm sàng và kiến thức y học cổ truyền kết hợp hiện đại.
Dinh dưỡng hỗ trợ tăng sức đề kháng
Chế độ ăn uống đóng vai trò nền tảng trong việc nuôi dưỡng hệ miễn dịch, cung cấp các dưỡng chất thiết yếu để tế bào miễn dịch hoạt động tối ưu. Khi cơ thể nhận đủ vitamin, khoáng chất và chất chống oxy hóa, khả năng chống nhiễm trùng sẽ tăng lên đáng kể, giúp bạn duy trì năng lượng hàng ngày mà không dễ mệt mỏi. Bà Võ Ngọc Yến Nga nhấn mạnh: “Ăn uống không chỉ là no bụng, mà là cách để cơ thể tự chữa lành từ bên trong.”
Để thiết lập thực đơn dinh dưỡng khoa học, bạn có thể bắt đầu bằng những nguyên tắc đơn giản sau:
- Ăn uống điều độ đúng giờ, tránh bỏ bữa hoặc giảm cân cực đoan thiếu khoa học, vì điều này làm suy yếu hệ miễn dịch.
- Cân bằng đầy đủ 4 nhóm chất cần thiết: đường bột, đạm, béo, cùng vitamin và khoáng chất. Hãy ưu tiên các “thực phẩm vàng” như rau củ tươi để tăng cường sức sống cho cơ thể.
Cân bằng 4 nhóm chất để tăng cường sức đề kháng
Bốn nhóm chất này hoạt động đồng bộ, hỗ trợ sản xuất kháng thể và sửa chữa tế bào. Thiếu hụt bất kỳ nhóm nào cũng có thể làm hệ miễn dịch “lỏng lẻo”, dễ bị tấn công bởi bệnh tật. Dưới đây là cách bổ sung cụ thể:
- Nhóm đạm (Protein): Là “xương sống” cho kháng thể, giúp tái tạo mô và đẩy nhanh trao đổi chất. Các nguồn giàu protein bao gồm thịt heo nạc, thịt bò nạc, cá hồi, trứng gà, sữa chua không đường, đậu phụ và đậu lăng. Bà Nga khuyên: “Protein từ thực vật như đậu giúp cơ thể nhẹ nhàng hơn, phù hợp với người lớn tuổi.”
- Chất béo tốt (Omega-3): Giảm viêm và tăng cường chức năng tế bào miễn dịch. Tìm thấy trong cá ngừ, hạt óc chó, dầu oliu và bơ đậu phộng. Chỉ cần 2-3 phần mỗi tuần là đủ để thấy sự khác biệt.
- Nhóm đường bột và chất xơ: Cung cấp năng lượng ổn định cho hệ miễn dịch. Chọn ngũ cốc nguyên cám, khoai lang thay vì tinh bột tinh chế để tránh tăng đường huyết đột ngột.
- Vitamin và khoáng chất thiết yếu: Không thể thiếu để chống oxy hóa. Uống đủ 1,5-2 lít nước mỗi ngày dưới dạng nước lọc, sinh tố hoặc canh rau để tránh mất nước – kẻ thù lớn nhất của sức đề kháng.
Những loại vitamin và khoáng chất cần ưu tiên bao gồm:
- Vitamin C: Chống gốc tự do, tăng sản xuất bạch cầu. Ăn cam, kiwi, ớt chuông hoặc bông cải xanh hàng ngày.
- Vitamin D: Hỗ trợ miễn dịch, đặc biệt ở người ít tiếp xúc nắng. Bổ sung từ cá béo, trứng hoặc phơi nắng 15 phút sáng.
- Kẽm và Sắt: Giúp lành vết thương và vận chuyển oxy. Nguồn từ thịt nạc, hạt bí và rau bina.
- Vitamin E và A: Bảo vệ da – “hàng rào” đầu tiên chống vi khuẩn, có trong hạnh nhân, cà rốt.
Bên cạnh bổ sung, hãy hạn chế thực phẩm “kẻ phá hoại” như đồ chế biến sẵn (mì gói, bánh kẹo đóng gói), thức ăn nhanh giàu muối đường, và rượu bia – chúng làm suy giảm bạch cầu chỉ sau vài ngày lạm dụng.
Thiết lập các thói quen tốt giúp tăng đề kháng
Lối sống lành mạnh là “liều thuốc” miễn phí giúp hệ miễn dịch hoạt động mượt mà, giảm stress – nguyên nhân chính làm suy yếu sức đề kháng. Theo kinh nghiệm từ Dược Bình Đông, những thói quen nhỏ tích lũy sẽ mang lại sức khỏe bền vững, giúp cơ thể tự cân bằng mà không cần can thiệp y tế thường xuyên.
Các thói quen dễ áp dụng bao gồm:
- Ngủ đủ 7-8 tiếng mỗi đêm, đi ngủ trước 23h để hormone tăng trưởng hỗ trợ miễn dịch. Thử thiền 10 phút trước khi ngủ để cải thiện chất lượng giấc.
- Giữ tinh thần thoải mái bằng cách tránh căng thẳng kéo dài: tắm nước ấm, nghe nhạc nhẹ hoặc đi dạo công viên. Stress mãn tính có thể giảm 30% số lượng tế bào miễn dịch.
- Duy trì cân nặng lý tưởng qua theo dõi chỉ số BMI, tránh béo phì – yếu tố làm hệ miễn dịch “quá tải”.
- Giữ vệ sinh cá nhân và môi trường sống sạch sẽ, rửa tay thường xuyên để ngăn chặn vi khuẩn xâm nhập.
- Thăm khám định kỳ và tiêm chủng theo lịch Bộ Y tế, như vaccine cúm hàng năm.
Các bài tập thể dục tốt cho sức khỏe
Hoạt động thể chất đều đặn kích thích lưu thông máu, tăng sản xuất tế bào miễn dịch và giảm viêm – chìa khóa để sức đề kháng vững vàng. Chỉ cần 30 phút mỗi ngày, 5 ngày/tuần, bạn sẽ cảm nhận cơ thể khỏe khoắn hơn, ít mệt mỏi và phục hồi nhanh sau ốm. Bà Nga chia sẻ: “Tập luyện nhẹ nhàng theo Đông y giúp khí huyết lưu thông, tăng cường ‘chính khí’ chống ngoại tà.”
Các bài tập phù hợp cho mọi lứa tuổi:
- Yoga: Cải thiện hô hấp và giảm stress, lý tưởng cho người mới bắt đầu.
- Đi bộ nhanh: Đốt cháy calo, tăng endorphin – hormone “hạnh phúc” hỗ trợ miễn dịch.
- Cardio nhẹ như nhảy dây hoặc aerobic: Tăng nhịp tim, đẩy mạnh tuần hoàn.
- Đạp xe: Tốt cho khớp, phù hợp người lớn tuổi.
- Chạy bộ chậm: Xây dựng sức bền, nhưng tránh quá sức.
- Bơi lội: Toàn thân vận động, giảm áp lực lên xương.
- Chơi thể thao nhóm như cầu lông: Kết hợp vui vẻ và rèn luyện.
Các công thức đơn giản giúp tăng sức đề kháng
Từ kho tàng y học dân gian Việt Nam, các bài thuốc thảo dược quen thuộc không chỉ dễ làm mà còn giàu hoạt chất kháng viêm, tăng cường miễn dịch. Những công thức này được Dược Bình Đông nghiên cứu, kết hợp truyền thống và hiện đại, giúp cơ thể chống chọi bệnh tật mà không phụ thuộc hóa chất.
- Tỏi ngâm mật ong: Tỏi kháng khuẩn mạnh, mật ong giàu enzyme – dùng 1-2 tép mỗi sáng để tăng globulin miễn dịch.
- Trà tía tô: Giàu vitamin C, B, phòng cảm cúm hiệu quả. Pha lá tươi với nước sôi, uống 2 lần/ngày.
- Đông trùng hạ thảo: Hỗ trợ tim mạch và miễn dịch. Nấu trà hoặc thêm vào súp, dùng 3-5g/tuần.
- Siro húng chanh – sản phẩm từ Dược Bình Đông: Kết tinh tinh dầu húng chanh, tăng đề kháng và trị ho. Bà Nga khuyên: “Siro này an toàn cho trẻ em, giúp hệ hô hấp khỏe mạnh mà không lo tác dụng phụ lâu dài.”
- Chanh sả gừng: Thanh nhiệt, kháng khuẩn. Ép nước chanh với gừng tươi, thêm sả đập dập – uống ấm vào buổi sáng.
——————
Tác giả: Bà Võ Ngọc Yến Nga, truyền nhân đời thứ 4 dòng họ Lương y Nguyễn Văn Thơm, chuyên gia Đông y tại Dược Bình Đông, giàu kinh nghiệm điều trị các vấn đề về bổ dưỡng.
Nguồn: Dược Bình Đông – Kiến thức sức khỏe từ Đông y tại Địa chỉ: 43/9 Mễ Cốc, Phường Phú Định, TP.HCM
(*) Bản quyền bài viết thuộc về Dược Bình Đông. Khi chia sẻ, cần trích dẫn nguồn đầy đủ: “Tác giả: Lương y Võ Ngọc Yến Nga – Nguồn: Dược Bình Đông – Kiến thức sức khỏe từ Đông y”. Các bài viết trích nguồn không đầy đủ, ví dụ: “Theo Dược Bình Đông” hoặc tương tự, đều không được chấp nhận và phải gỡ bỏ.
—————————-
Nguồn tham khảo: Healthline, Hello Bacsi, Vinmec, Medlatec, Nhà thuốc Long Châu
Lương y Võ Ngọc Yến Nga 